İSLÂM'DA UNUDULAN - ZİKİR VE EHLİ ZİKİR
Mövzumuzun adı, İslamdan və eyni zamanda Qurandan qopan anlayışlardan 'Zikr və Əhli Zikr'
"Zikr nədir?" deyə soruşduğumuz zaman bizə deyirlər ki: "Zikr xatırlamaqdır." "Əhli zikr nədir? Əhli zikr kimdir?" deyə soruşduğumuzda "Allahı xatırlayan əhli zikrdir." deyirlər. "Mən Quran oxuyuram, Quran bir zikrdir. Elə isə mən Quran oxuyan olaraq əhli zikirim, zikr sahibiyəm." Quran mədəniyyətindən bu qədər məhrum insanlar, insanlara din dərsi verməkdələr.
Bundan bəlkə 20 il evveldi. O zaman İstanbul Müfti müavini bir kardeşimizdi zənn edirəm. Doçentti, indi professor oldu. Əhli zikrdən özünə bəhs etdiyimiz zaman: "Əhli zikr mənim, mən Quran oxuyuram. Quran oxuyan əhli zikrdir. Çünki Quran oxumaq, Quran-ı Kərimdə zikr olaraq keçir." dedi. Söylədiyi doğru, Quran əslində Quran-ı Kərimdə "zikr" olaraq keçir. Quran bir zikrdir. Quran oxumaq da bir zikrdir. Namaz qılmaq da bir zikrdir. Amma əsl zikr Allahın adını "Allah, Allah, Allah, Allah, Allah ..." deyə təkrar etməkdir. İşdə əgər insanlar Quranı unutmuşlarsa, əgər din adamlarımız, din öyrədəndir zikri unutmuşlarsa, özləri zikr əhli deyilsə, o zaman zikr əhli olmanın məzmununu da bilə bilməzlər.
Elə isə əvvəla "Quran-ı Kərimin ən böyük ibadəti hansıdır?" deyə soruşaq və cavabını verək. Ən yaxşısı bu deyil mi? Əlimizdə doğrunu səhvdən ayırd edən bir dənə furqan var. O tək furqan Quran-Kərimdir. Hər şey Onda mühakimə. Başqa obyektlərlə Quran yargılanmaz. Hər deyilən söz, məsələn hədislər; uydurma vardırmı, mövzu mudur, deyilmi, möhkəm hədis ola bilərmi, sənədlə ola bilərmi, sepetli ola bilərmi? Hər nədirsə, biz detalları bilmərik. Allahu Təala açıq bir şəkildə buyurur: "Quran furkandır." Peyğəmbər Əfəndimiz (SAV) də yenə açıq bir şəkildə buyurur: "Bir gün Mənim hədislərinin tartışılacaktır. Qurana baxın. Heç bir hədisinin Qurana zidd olmaz." deyir.
Bu qədər uydurma hədisin necə bir yerə gəldiyini anlamaq həqiqətən çətin. Çünki hədisləri alıb da Quranla karşılaştırdığımız zaman bir çoxunun etibarsız olduğunu görürük. Peyğəmbər Əfəndimiz (SAV) də bunu çox yaxşı bildiyi üçün, Öz adına, kim bilir nə qədər hədisin uydurulacağını əvvəldən bildiyi üçün və Allah Ona söylədiyi üçün, O da əvvəldən söyləyir bunu: "Mənim hədislərinin tartışılacaktır. Qurana bax. Heç biri Qurana zidd ola bilməz. " deyir.
Ənkəbut surəsinin 45. ayə-i kəriməsində gəlin birlikdə baxaq. Allahu Təala buyurur ki:
29/ANKEBÛT-45: Utlu ma ûhıye iləykə minel kitab və ekımıs salat (Salat), Innes Salat Tenha anil fahşə vəl Munker (münkər), və lə zikrullah əkbər (ekberu), vallâhu ya'lemü ma tasneûn (tasneûne).
Kitabdan sənə vəhy edilən şeyi oxu və salatı iqamə et (namaz qıl). Şübhəsiz ki salat (namaz), fuhuştan və əməlləri nehyeder (men edər). Və Allahı zikr etmək mütləq ən böyükdür. Və Allah, etdiyiniz şeyləri bilər.
Münkər, Allahın söylədiklərinin inkar edildiyi standartları. Fahişəlik da nəfsimizin müsibətlərindən tabe olduğumuz hər hadisədir. Nəfsimizin Fəlakətləri bizi hansı nöqtədə yerə yıkmışsa, yenmişse, hansı nöqtədə nəfsimizə tabe olub günah işlemişsek işdə onların hər biri fuhuştur. Artıq nə edirik? Artıq nə etdiyimizi Casiyə surəsinin 23. ayəsi söyləyir. Allahu Təala buyurur ki:
45/CÂSİYE-23: E fe reeyte menittehaze ilâhehu hevâhu və edallehullâhu ala elmin və Xatəmi ala sem'ihî və kalbihî və ceale ala basarihî gışâveh (gışâveten), fe men yehdîhi min ba'dillâh (ba'dillâhi), e fe la tezekkerûn (tezekkerûne).
Hevasını özünə ilah əldə edən adamı gördünmü? Və Allah, onu elm (onun faydasız elmi) üzrə dəlalətdə buraxdı. Və onun eşitmə hassasını və ürəyini möhürlədi. Və onun basar (görmə) hassasının üzərinə gışavet (pərdə) çəkdi. Bu vəziyyətdə Allahdan sonra onu kim hidayətə çatdırar? Hələ təzəkkür etməz bilərsinizmi?
Rəbb mövqeyində Allah var; əmr, əmrinə itaət edilən mürebbiye, tərbiyəçi. Bütün insanları ən gözəl standartlarda ən gözələ çatdıracaq olan Allahdır. Bu insanlar nə edirlər? Allahu Təalanın əmrləri var, onları yerinə getirmiyorlar. Yaxşı, Allahın əmrlərini yerinə gətirmirsə nəyi yerinə yetirirlər? O anda nəfsinin hansı afetiyle alakalıysa o hadisə, o fəlakətin tələb etdiyi şeyi reallaşdırır. Hevasını yəni nəfsinin müsibətlərindən, o hadisədə özünə ilah əldə edir. O hadisədə, Allahı Rəbb mövqesindən, əmr və əmr mövqesindən çəkib alır, nəfsinin afetini Rəbbinin yerinə yetirir. Onun əmrini yerinə yetirir.
İşdə Allahu Təala belə insanlar üçün: "Onlar hevalarını özlərinə ilah edinenlerdir." Hevalarını özlərinə ilah əldə edən insanları Allah onların elmləri üzrə dəlalətdə buraxar. "Deyir. İşdə o alim dolanan insanların böyük əksəriyyəti, onlara insanların yazdığı kitablarla elm öğretilenlerdir. Əsrlərdən bəri insanlar şərhlər etmişlər, etiqadı məsələlərdə, muamelatta, əqaid, kəlamda, hər cür dini mövzuda həmişə insanlar yazmışlar çəkmiş. Bunlar bu günə qədər çatmış. Ayrı-ayrı qruplar tərəfindən ümumi qəbul görmüş olanlar, az qəbul görmüş olanlar, Etiraz olmuş.
Bir qrupun rədd etdiyini o biri tərəf qəbul edir. Beləcə bir qarışıqlıq dində hökm sürür. İşdə elmləri üzrə Casiyə surəsinin 23. ayə-i kəriməsində görə Allahın dəlalətdə buraxdığı insanlar var. Bu insanların işarəsi budur: "Allah onların görmə hassalarına (basarlarına) gışavet adlı pərdə çəkər." deyir. Sonra nə deyir? "Allah onların şem'i adlı eşitmə hassalarını möhürləyər. Allah onların ürəklərini də möhürləyər." Yəni ürəklərindəki idrak xassəsi da möhürlüdür.
İnsanlar o qədər çox şeyi unutmuşlar ki; özlərini qurtuluşa çatdıracaq olan hər şeydən, şeytan Allen etmiş, Kallek etmiş əllərini ayaqlarını çektirmiş. İşdə bunlardan biri də zikrdir.
Zikr, xatırlamaq mənasına gəlir.
1 - Allahı zikr etmək, Allahı xatırlamaq mənasına gəlir.
2 - Təkrar etmək mənasına gəlir. Allahın adını "Allah, Allah, Allah ..." deyə təkrar etmək mənasını verər.
3 - Bir məfhumun, bir sözün daha əvvəl keçdiyini, istifadə edildiyini də ifadə etməkdə də istifadə edilər. Məsələn "Yuxarıda adı çəkilən olan bu söz." cümləsi "Yuxarıda zikr edilmiş olan." deməkdir. Yuxarıda yazılmış olan indi xatırladılır.
Zikr Allahu Təalanın adının "Allah, Allah, Allah, Allah, Allah ..." deyə təkrarının da adıdır.
Quran-ı Kərimdə Allahın adını "Allah, Allah, Allah, Allah, Allah ..." deyə zikr etmə müəssisəsi fərz vardırmı? Bəli. Bu zikr, davamlılığı baxımından zikr adını alır. Bu, günün bir qisimində Allahı ara sıra zikr etməkdir və üzərimizə fərzdir. Allahu Təala buyurur ki:
73/MUZZEMMİL-8: Vezkurisme rabbike və tebettel ileyhi tebtîlâ (tebtîlen).
Və Rəbbinin İsmi'ni zikr et və hər şeydən kəsilərək Ona çat.
Zikrin Allah adı istifadə edilərək həyata mövzunun təməlidir. "Və tebettel ileyhi tebtîlâ: Hər şeydən kəsilərək Allahı zikr et. Allaha doğru yola çıxaraq Allaha çat."
Allahu Təala bu çatmanın zikrlə reallaşacağını, Müzəmmil surəsinin 8. ayəsində izah edir: "Allahın adını zikr et, Rəbbinin adını zikr et."
Rəbbimizin adı Əl-Allahdır. 'Əl-İlah "sözü Türkçemize" Allah "olaraq qiymətləndirilir. Ərəb dilində də elə. Elə isə Allahu Təala, Allah sözünün tekrarıyla zikretmemizi istəyir. "Rəbbinin adıyla zikr et və hər şeydən kəsilərək Ona çat." Allaha ancaq bu yolla çatıla biləcəyini izah edir. Bu yolda bir faktorun istifadə, onun adının da zikr olduğunu söyləyir. Yəni bir insanın ruhunu Allaha çatdıra "Allah, Allah, Allah ..." deyərək Allahın adını ard-arda tekrarıyla mümkündür.
Gördük ki ara sıra zikr etmək fərzdir. Həm də bu fərz, Müzəmmil surəsinin 8. ayə-i kəriməsində ruhunuzu Allaha ulaştırıncaya qədər çoxalan bir mahiyyət qazanır.
Yaxşı, günün yarısından çox zikr etmək, hər gün Allahı çox zikr etmək, zikirsiz keçən zamandan daha çox zikr etmək üzərimizə fərz vardırmı? Bəli, o da fərzdir. Allahu Təala buyurur ki:
33/AHZÂB-41: Ya eyyuhellezîne âmenûzkûrullâhe zikr kesîrâ (kesîran).
Ey âmenû olanlar! Allahı çox zikr (günün yarısından çox) zikr edin.
"Elə səviyyədə bir zikrlə zikr edin ki, bu çox zikr olsun, günün yarısından daha çox zikr olsun." Yaxşı, yolun sonu hara çatar? Yolun sonu daimi zikrə çatar. Çatmanız lazım gələn hədəf daimi zikrdir. O zaman insan olaraq yaradılma o müstəsna səadətini bütün ölçüləriylə yaşayarsınız. Siz insansınız, kainatdakı ən üstün varlıqlar.
Yaxşı daimi zikr də üzərimizə fərz qılınmış vardırmı? Bəli. Allahu Təala buyurur ki:
3/ÂLİ İmran-191: Ellezîne yezkurûnallâhe kıyâmen və kuûden və ala cunûbihim və yetefekkerûne fi halkıs semâvâti vəl ard (ardı), Rəbbəna ma halakte Həzzə batilə (batilə), sübhanəkə fekınâ azâben nar (nari).
Onlar (ulûl elbab, lüblerin, Allahın sirr xəzinələrinin sahibləri), ayaq üstə, oturarkən, yan üstü yatarkən (daim) Allahı zikr edərlər. Və göylərin və yerin yaradılışı haqqında təfəkkür edərlər (və deyərlər ki): "Ey Rəbbimiz! Sən bunları batil olaraq (boşuna) yaratmadın. Sən Subhan'sın, artıq bizi atəşin əzabından qoru.
Üç halda edə bilərsiniz: Ya bu anda bizim oturduğumuz kimi yaşayırsınız, ya olduğunuz yerə gedərək gəlmisiniz və gəldiyiniz kimi ayaqda, bir də gecə yatdığınız kimi yatır halda ola bilərsiniz. Üç dənə hal; ayaqda olmaq, oturur olmaq, yatır olmaq. Bir dördüncüsü yox. Allahu Təala üç halın üçündə də zikretmenizi istəyir.
Elə isə bütün insanlar üçün çox zikr fərz olduğu kimi nəticədə daimi zikrə çatmaq, daimi zikrin sahibi olmaq, o da fərzdir. Bir insan üç halda ola bilər: ayaqda, oturur, yan üstü yatıyordur.
Yan üstü yatmamız əmr edilir. Görəsən yan üstü yatma zikrlə bir əlaqəsi vardırmı? Qəti. Yatağınızı elə bir şəkildə dizayn etməlisiniz ki; qiblə sağ tərəfdən qalmalı. Elə bir şəkildə uyumalısınız ki; üzünüz sağ tərəfə dönməli, yan üstü yatmalısınız. Üzünüz sağ tərəfə yəni qibləyə doğru olmalıdır və sağ qulağınız yastıqda olmalıdır. Birazca sağ qulağınızı yastığın üzərində sağa sola oynatma lazımdır. Bunu oynatmaktan Muradım nədir? Qulağınıza təzyiq səbəbiylə ürəyinizin atış ritmi çatacaq. Bu yastığın üzərindəki o vaziyetinizi dəyişdirməyin. Ürəyinizdə atan yığıcı damarların və arteriya ard-arda bədənə gətirdiyi səs, bir-biri arxasından gəlir. Allah sözünü "Allah, Allah, Allah ..." deyə ürəyiniz təkrar edir. Siz də yatmağa niyetlendiğinizden etibarən içinizdəki səslə buna iştirak edəcəksiniz. Dilinizi kımıldatmayacaksınız. Səs də çıkarmayacaksınız. O səsə paralel olaraq dilinizi kımıldatmadan, səs də çıxarmadan kalbinizdeki səslə, ürəyinizin səsiylə Allahın adını təkrar edəcəksiniz. Allah sözünü danışın. Amma diliniz kımıldamayacak. Allah sözünü danışın amma səsiniz çıxmayacaq. İndi daxili sesinizle dilinizi kımıldatmadan "Allah" deyin, dişlənin dilinizi. Allah sözünü dəfələrlə söyleyebildiğinizi gördünüz. İşdə səs çıxarmadan dilinizi də hərəkət etdirmədən, Allah sözünü o zaman ürəyinizin atışına paralel söyləyə bilərsiniz. Qısa bir zaman sonra ürəyinizin ritmiylə səsiniz bərabərlənər.
İşdə belə bir hadisəni, ürəyinizin səsini daxili sesinizle reallaşdırdığınız zaman, dilinizi kımıldatmadan zikrlə yatın. Bir gün oyandığınız zaman da zikrinizin davam etdiyini görəcəyiniz bir zaman hissəsi mütləq meydana gələcək. Bir yerə mütləq çatacaqsınız. İşdə ora daimi zikrdir. Daimi zikr, ürəyindən zikr edərək yatan adamın, oyandığı zaman ürəyindəki zikrin davamını duyur olması halıdır. Bu deməkdir ki yatdığı müddətdə o adamın ürəyinin səsi həmişə "Allah, Allah, Allah ..." deyə dili kımıldamadığı halda davam etmişdir. İşdə daimi zikr budur. Yatana qədər həmişə Allahu Təalanın zikr etmək, yatarkən zikrlə yatmaq, bu daimi zikrdir. Bütün səhabə daimi zikrin də sahibi olmuşlar. Həm zikr etmiş, həm də daimi zikrin sahibi olmuşlar.
Gördük ki zikr də fərzdir, çox zikr, günün yarısından çox zikr də fərzdir, daimi zikr də fərzdir. Yenə gördük ki zikr Quran-ı Kərim tilavetinden də namazdan da üstün bir ibadətdir. Əgər sizə desələr ki "dini dirəyi namazdır.", Deyəcəksiniz ki: "Doğrudur, dinin dirəyi namazdır. Amma Allahı zikr etmək dinin Çadırın." Elə isə çadırsız bir dirək kafi olmaz. Allahu Təala Ənkəbut surəsinin 45. ayəsində açıq bir şəkildə buyurur ki:
29/ANKEBÛT-45: Utlu ma ûhıye iləykə minel kitab və ekımıs salat (Salat), Innes Salat Tenha anil fahşə vəl Munker (münkər), və lə zikrullah əkbər (ekberu), vallâhu ya'lemü ma tasneûn (tasneûne).
Kitabdan sənə vəhy edilən şeyi oxu və salatı iqamə et (namaz qıl). Şübhəsiz ki salat (namaz), fuhuştan və əməlləri nehyeder (men edər). Və Allahı zikr etmək mütləq ən böyükdür. Və Allah, etdiyiniz şeyləri bilər.
Allahu Təala; "və le zikrullah əkbər, Allahı zikr etmək daha böyükdür." deyir. Niyə "Quranı Kərim tilavəti olan zikrdən daha böyükdür? Namaz adı verilən zikrdən, ondan da daha böyükdür. Ən böyük ibadət Allahı zikr etməkdir." buyurur?
Bizim sevimli din adamları namazı da zikr olaraq qəbul etdikləri üçün bu "və le zikrullah əkbər" ifadəsini "Namaz ən böyük ibadətdir." deyə almışlar. İslamın beş şərti arasında bilirsiniz ki zikr yox. Ona ayaq uyğunlaşdırmaq üçün belə bir ayaq oyunu etmişlər və Quran-ı Kərimin bütün əsas müddəalarını alt-üst etmişlər.
Allahu Təala nəfsinizi təzkiyə etməyi üzərinizə fərz edir. Ruhunuzu ölmədən əvvəl Allaha çatdırmağı üzərinizə fərz edir. Allaha çatmağı diləmək şərti ilə, bu çatdırmağı Allahu Təala Özünün reallaşdıracağını də zəmanət edir. Biz insanlardan istədiyi şey Allaha çatmağı diləməmiz. Allahu Təala ruhumuzu Allaha çatdırmağı üzərimizə fərz edir. Allahu Təala buyurur ki:
73/MUZZEMMİL-8: Vezkurisme rabbike və tebettel ileyhi tebtîlâ (tebtîlen).
Və Rəbbinin İsmi'ni zikr et və hər şeydən kəsilərək Ona çat.
Yəni "Bu zikrlə çatacaqsınız." deyir. Elə isə zikrin bizim ruhumuzu Allaha çatdırıcı bir mahiyyəti olması lazımdır. Nədir bu? Allahu Təala buyurur ki:
34/SEBE-2: ya'lemü ma yelicu fil ardı və ma yahrucu minha və ma yenzilu mines sxem və ma yarucu fîhâ, və huver rahîmul bağışlayandır (gafûru).
(O, Allah) yerə girəni və oradan çıxanı da, səmadan enən və oraya yüksələnlər bilər. Və O, Rəhimdir (rəhmət nuru göndərən), bağışlayandır (bağışlama edən, günahları savaba çevirən).
Allahın qatından gələn, yerə girən, yerdən çıxan, təkrar Allahın qatına yüksələn bu obyektlər; nötrinolar, enerji partiküllerinin. Bunlar Allahın qatından gəlirlər, enerji yüklüdür. Elektrona çatarlar. Elektronun çevirərlər, ona spin verərlər və təkrar geriyə dönərlər. İşdə bu səbəblə Allahu Təala buyurur ki: "Kainatda heç bir zərrə yoxdur ki hər an Allahın adını təsbih edər olmasın. Amma siz bunu anlaya bilməzsiniz."
17/İSRÂ-44: Tusebbihu lehus semâvâtus seb'u vəl ardu və men fîhinn (fîhinne), və in min şeyin mütləq yusebbihu bi hamdihî və lakin la tefkahûne tesbîhahum, innehu kâne Halimem gafûrâ (gafûren).
7 qat göylər və yer üzü və onlarda olanlar, Onu (Allahı) təqdis edib şəninə təriflər edərlər. Onu həmd ilə təsbih etməyən bir şey yoxdur. Və lakin onların təsbehlərini siz fiqh edə bilməzsiniz (anlaya bilməzsiniz, idrak edə bilməzsiniz). Şübhəsiz ki O; Hakimdir, bağışlayandır (bağışlanma edəndir).
Bu ən kiçik zərrənin adı bu günki təbirlə elektrondur. Bu elektronların hər biri mütləq olaraq dönərlər. Öz Spin vardır. Bu spin sayı dönərlər və hər dönüşlərində öz dilləriylə Allah sözünü təkrar edərlər. Amma biz onun "Allah" sözü olduğunu anlamaq qabiliyyətinin sahibi kılınmamışız.
İşdə Allahu Təalanın dizaynı. Bu göydən enən, yerə girən, yerdən çıxan, təkrar Allaha geri dönən şey, nötrinolardır. O biri tərəfdən, rəhmət, fəzl və salavatı adındakı üç ayrı nur vardır. Allahu Təala buyurur ki:
24/NÛR-21: Ya eyyuhellezîne âmenû la tettebiû hutuvâtiş Şeytan (Şeytanı), və mən yettebi 'hutuvâtiş şeytanı fe innehu ye'muru bil fahşə vəl Munker (münkər) və lev la Fəzlullah aleykum və rahmetuhu ma zəka minkum min Əhad əbədən və lâkinnallâhe yuzekkî men yeşâu, vallâhu semî'un alim (alîmun).
Ey âmenû olanlar, şeytanın addımlarına tabe olmayın! Və kim şeytanın addımlarına tabe olsa o təqdirdə (şeytanın addımlarına uyğun gəldiyi təqdirdə) şübhəsiz ki o (şeytan), fahişəliyi (hər növ pisliyi) və münkəri (inkarı və Allahın qadağan etdiklərini) əmr edər. Və əgər Allahın rəhməti və fəzli sizin üzərinizə olmasaydı (ürəyinizə ürəyinə yerleşmeseydi), içinizdən heç biri əbədi olaraq nəfsini təzkiyə edə bilməzdi. Lakin Allah, istədiyi nəfsini təzkiyə edər. Və Allah, Sem'î'dir (ən yaxşı eşidəndir) Alîm'dir (ən yaxşı biləndir).
Allahu Təala: "Siz nəfsinizi təzkiyə edə bilməzsiniz, Allah təzkiyə edər." deyir. Görəsən Allahu Təala "nəfsi təzkiyə etmək" deməklə nəyi nəzərdə tutur? Ürəyinizə ürəyinin yarısından çoxunu Allahın nurlarıyla gələn nəzərdə tutur. O nöqtə, nəfs təzkiyəsi nöqtəsidir. Allah ilə olan əlaqələrinizdə nəfsin tezkiyesidir.
Allaha çatmağı istəyirsiniz. Allah sizə Rəhim esmasıyla təcəlli edir. Kor, kar və dilsiz bir insan ikən insanlar, görən, eşidən və dərk edən olurlar. Kimi görən, eşidən və dərk edən? İrşad mövqesini görən, eşidən və dərk edənlər olurlar.
İrşad mövqesini irşad məqamı olaraq görməyə başlayan, onun söylədikləri irşad məqamının sözləri olaraq yerli yerinə oturtabilen, idrak edən və ürəyinə endirib onun mənasını yerli yerinə qoyan, yerləşdirən adamın ürəyinə Allahu Təala çatır. Ürəyini Allaha çevirir. Sonra o adamın sinəsini yarır, şərh edir. O adamı təslimi hazırlayır. Bu məqsədlə ruhun, vəch, nəfsin, iradənin təslimi üçün o adamın sinəsindən qəlbinə nur yolu açır. Nur yolu açılınca Allahın qatından iki-iki nurlar gələcəkdir. Allahın dərgahından bu nurları nəfsin ürəyinə gətirəcək, celbedecek olan ibadətin adı zikrdir. Quran-ı Kərimin ən böyük ibadətidir. Namazdan da, Quran-ı Kərim tilavetinden də daha böyük bir zikrdir, zikrlərin ən böyüyüdür. (Ənkəbut-45)
Allahu Təala buyurur ki: "Kim Allahın zikrindən üz döndərsə, biz ona şeytanı müsəllət deyirik."
43/ZUHRÛF-36: Və mən ya'şu an zikrir Rəhmandır nukayyıd ləhu şeytânen fe huve lehi qarın (karînun).
Və kim Rəhmanın zikrindən üz döndərsə, şeytanı ona müsəllət edərik. Beləcə o (şeytan), onun yaxın yoldaşı olar.
Nəfs təzkiyəsi şeytanın müsəllət olmaması baxımından son dərəcə əhəmiyyətlidir.
Allahu Təala: "nukayyıd ləhu şeytânen ona şeytanı müsəllət edərik." buyurur.
Zamanımızda unudulmuş olan zikr müəssisəsi nə verir? Əgər adam bu mərhələlərdə keçmişsə, Allah onun sinəsini yarmışsa, sinəsindən qəlbinə nur yolu açmışsınızsa nə olur? Ənam surəsinin 125. ayəsində Allahu Təala buyurur ki:
6/EN 'AM-125: Fe men yuridillâhu ən yehdiyehu yeşrah sadrehu lil İslam (islam), və mən yurid ən yudıllehu yəc'al sadrehu dayyikan haracen, ke ennemâ yassa'adu çek səma, kezâlike yec'alûllâhur ricse alâllezîne la yu' minûn (yu'minûne).
Elə isə Allah kimi Özünə çatdırmağı diləsə onun sinəsini fayda və (Allaha) təslim (İslama) açar. Kimi dəlalətdə buraxmağı diləsə, onun sinəsini səmada çıxırmış kimi daralmış, çətinlikli edər. Beləcə Allah, mömin olmayanların üzərinə əzab verər.
Şerh etmək, yarmaq deməkdir. Allahu Təala, adamın ürəyini nə üçün yarayır? Allahın qatından gələn, rəhmətlə fəzl və rəhmətlə salavat nurlarının; iki cüt nurun, o adamın ürəyinə çatması üçün. Allahu Təala bu çatmağı, yalnız bir cüt nurun gəldiyi nöqtədəki çatmağı Zumer surəsinin 22. və 23. ayə-i kerimelerinde belə açıqlayır:
39/ZUMER-22: E fe men şerehallâhu sadrehu lil islam fe huve ala Nuri min rabbih (rabbih), fe veylun lil kâsiyeti kulûbuhum min zikrillâh (zikrillâhi), ulaike fi Dalal mubin (mübin).
Allah kimin sinəsini İslam üçün (Allaha təslim üçün) yarmışsa artıq o, Rəbbindən bir nur üzrə olar, deyil mi? Allahın zikrindən ürəkləri kasiyet bağlayanlar vay halına! Onlar, açıq-aşkar dəlalət içindədirlər.
39/ZUMER-23: Allahu nezzele ahsenel hədisi kitabədən muteşâbihen mesâniye takşaırru minhu culûdullezîne yahşevne rabbehum, Summe telînu culûduhum və kulûbuhum elə zikrillâh (zikrillâhi), zâlike hudallâhi yehdî bihi men yeşâu, və mən yudlilillâhu fe ma ləhu min had (Hadi).
Allah, tanınmış etdiyi (nurların) əhsəni olanlarını (rəhmət, fəzl və salavatı), iki iki (salavat-rəhmət və salavat-fəzl), Kitaba təşbehli (bənzər) olaraq endirdi. Öz Rəbbi huşu duyanların dəriləri ondan ürpərər. Sonra onların dəriləri və ürəkləri Allahın zikriylə yumşalar, sükunət tapar (sakitləşər). Bu, Allahın hidayətidir, dilədiyini onunla hidayətə çatdırar. Və Allah, kimi dəlalətdə buraxsa artıq onun üçün bir hidayetçi yoxdur.
Allah: "Kitaba təşbehli olaraq tanınmış etdiklərini iki-iki endirər." deyir. Bunlardan biri rəhmətlə fəzl, ikincisi rəhmətlə salâvâttır. Rəhmət nurları yük təyyarələrinin. Eyni zamanda da nur hüviyetindedirler. Fəzl və salavat isə təyyarələrin daşıdığı yükdür.
O adam zikr edir. Allahın qatından gələn rəhmətlə fəzl və rəhmətlə salavat nurları, o adamın sinəsinə girir. Allahın sinəsindən ürəyinə açdığı yolu izləyərək, yarıktan girərək, ürəyə çatır. Ürəyin içinə yalnız% 2-ə qədər rəhmət sızabiliyor.
Allaha çatmağı diləmiş, hələ mürşidinə çatmamış bir adamda Allah əməliyyatlarını həyata keçirmişdir. O adamın ürəyinin nur qapısını Allaha çevirmiş, sinəsini yarmış, sinəsindən qəlbinə nur yolu açmış, adamı mürşidinə çatacaq hala gətirmişdir. İşdə bu nöqtədə bu adam zikr edir. Zikr etdiyi zaman Allahın dərgahından yalnız rəhmətlə fəzl adlı iki nur o adamın sinəsinə gəlir. (Hələ rəhmətlə salavat nurları gəlmir.) Göğsündeki yarıktan keçərək ürəyə çatır. Ürəyin içinə rəhmət nuru girməyə başlayır. Bu rəhmət nuru% 2-ə çatdığı zaman, o adam huşu sahibi olur. İlk% 2 nur, rəhmət nurudur. Gələn nurların qabaqcılı rəhmət nurudur. Niyə? Çünki bu əməliyyat Allahın Rəhim esmasıyla reallaşdırma edir. İşdə Yusuf surəsinin 53. ayəsində Hz. Yusuf buyurur:
12/YÛSUF-53: Və ma uberriu nəfsi, inne nəfsə le emmâretun bis sui illə ma rəhmə Rəbbi, inne Rəbbi gafûrun rəhmli (rahîmun).
Və mən, nəfsimi ibra edə bilmərəm (təmizə çıxartmıram). Şübhəsiz ki nəfs, mütləq sui olanı (şəri, pisliyi) əmr edər. Rəbbimin Rəhim esmasıyla təcəlli etdiyi (nəfsin) xaric. Şübhəsiz ki, Rəbbim, bağışla edəndir (günahları savaba çevirəndir). Rəhimdir (rəhmət nurunu göndərən və mərhəmət edəndir).
Nə zaman Allahın bir adama Rəhim esmasıyla təcəllisi başlayır? Allahu Təala, o adam yalnız Allaha çatmağı dilədiyi zaman Rəhim esmasıyla təcəlliyə başlayır. Bu təcəlli adamda, 7 dənə furqan yaradır. Bu 7 furqan ilə kor, kar və dilsiz olan o adamın görməsi mümkün olmuşdur, eşitməsi mümkün olmuşdur və irşad mövqesini dərk etməsi mümkün olmuşdur. Buradakı korluq, karlıq, dilsizlik və İdraksızlıq mənəvi sahədəki hadisələrə yönəlib. Adamın ürəyinə% 2 rəhmət nuru girdiyi zaman, o adam mürşidinə çatmaq üçün lazımlı olan standarta malikdir. Huşu sahibi olmuşdur və hacət namazını qılar. Bu nöqtədə olan adama Allah mütləq mürşidinə göstərir. Allahu Təala mürşidinə kimə göstərir? Allahu Təaladan 12 dənə ehsan edən adama göstərir.
Mürşidə çatan adam o mürşidə tabeliyində reallaşdırır. Tabeliyi reallaşar reallaşmaz, Allahu Təala insanın ürəyinə imanı yazır, başının üzərinə də dövrün imamını göndərir. Niyə? Dövrün imamının ruhu o adamın ruhuna deyir ki: "Sənin Allaha mülâki olma günün, yevm'et telâkın gəldi, bədəni tərk et Allaha geri qayıt. İşdə Allahın sənə verdiyi əsas əmr budur. Sən bir əmanət. Allahın Zatına dönmək mecburiyetindesin. Sənin vəzifəsini biz boynuna götürəcəyi. " Dövrün imamının ruhu Mömin Surəsinin 15. ayə-i kəriməsində görə adamın başının üzərinə gəlib yerləşir.
40/MU 'MİN-15: Refîud derecâti zul ərş (Ərşi), yulkır ruha min emrihî ala men yeşâu min ıbâdihî li yunzire yevmet təlaşın (telâkı).
Dərəcələri yüksəldən və ərşin sahibi olan Allah, qullarından (Özünə çatdırmağı) dilədiyi adamın (Allaha çatmağı dilədiyi üçün Allahın da Özünə çatdırmağı dilədiyi adamın) üzərinə (başının üzərinə) Allaha çatma gününün gəldiyini (o adamın ruhuna) xəbərdarlıq etmək üçün , əmrindən (Allahın əmrini təbliğ edəcək) bir ruh (dövrün imamının ruhunu) çatdırar.
İşdə bu nöqtədə insanın nəfsi tezkiyesine başlaması söz mövzusudur. Bu adam mürşidə çatdıqdan sonra "Allah, Allah, Allah, ..." deyə istər səsli, istər səssiz zikr et amma əlindəki təsbeh etməklə ağ bir örtünün altında (bunun adı "virdi" dir) zikrə başlayınca, Allahın qatından, rəhmətlə fəzl və rəhmətlə salavat adlı iki qrup nur gəlir. Bu nurlar sinəyə gəlirlər. Göğüsten şifrəli yolu təqib edərək ürəyə çatarlar və ürəyin içinə girərlər. Allahu Təala mübarizə surəsinin 22. ayə-i kəriməsində görə ürəyinin içinə imanı yazar və o adamın üzərinə Allahın dərgahından nur göndərilir:
58/MUCÂDELE-22: La tecidu kavmen yû'munûne billah vəl yevmil axır yuvâddûne men hâddallâhe və resûlehu və lev qanun âbâehum və ebnâehum və ihvânehum ev aşîretehum, ulaike ketebe fi kulûbihimul iman və eyyedehum bi ruhi minh (minhu), və yudhıluhum cennâtin təcri min tahtihel enhâru hâlidîne fîhâ, radiyallahu anhum və Radu anh (anhu), ulaike Hizbullah (Hizbullah), e lə inne Hizbullah humul muflihûn (muflihûne).
Allaha və axirət gününə (ölmədən əvvəl Allaha çatmağa) iman edən bir qövmü, Allaha və Onun Peyğəmbərinə qarşı gələnlərə məhəbbət duyar tapa bilməzsən. Və onların ataları, oğulları, qardaşları və ya öz tayfaları olsa belə. Onlar ki, (Allah) onların ürəklərinin içinə imanı yazdı. Və onları, Özündən bir ruh ilə dəstəklədi (orada öyrədilmiş olan, dövrün imamının ruhu onların başlarının üzərinə yerləşər). Və onları, altından çaylar axan cənnətlərə daxil edəcək. Onlar orada əbədi olaraq qalacaq olanlardır. Allah, onlardan razı oldu. Və onlar da Ondan (Allahdan) razı oldular. Onlar, Allahın firqəsidir. Həqiqətən Allahın tərəfdarları, onlar, nicat tapmış deyil mi?
Allahu Təalanın qatından gələn ruh, o adamın başının üzərində yerini alır. O adamın ruhu bədənindən ayrılır və adam hansı mürşidə tabe olmuşsa onun dərgahına çatar. Artıq qısa bir zaman qaldıqdan sonra ana dərgaha çatar və ana dergâhtaki 10'arlık sıralarda birində yerini alır.
Adam zikri artırmağa başlayır. Nəfsin qəlbində% 7 nur yığılınca, ruh zəmin qatdan 1. qata çatar. İkinci dəfə% 7 nur təcrübəsini 2. qat, 3., 4., 5., 6., 7. dəfə% 7 nur təcrübələrində ruh 7. qata çatar. 7. qatın 7 dənə aləmini sağdan sola doğru keçər və Sidretül Münteha'ya çatar. Oradan da Allahın Zatına çatar və Allahın Zat'ında yox olar. Çatdığı nöqtə 21. pillədir, yox olması 22. pillədir. Allahu Təala bura qədər olan bütün mövzuları kim Allaha çatmağı dilemişse zəmanət etmişdir.
Alahû Təala: "Siz yalnız Mənə çatmağı dileyeceksiniz. Sizin ruhunuzu özümə Mən çatdıracağam. Amma bunun üçün zikr etməniz şərt. Əgər zikri sevmezseniz, namazı sevmezseniz, orucu sevmezseniz, bunları Mən sizə sevdireceğim." deyir. Çünki zəmanət edir. Zəmanət etdiyinə görə mütləq sevdirəcək. Çünki Allahın başarmaması mümkün deyil. Kim Allaha çatmağı diləsə o adamın ruhu mütləq Allahu Təala tərəfindən Özünə çatdırılır.
14. pillədə başlayan bu hadisə, nəfsin ürəyində 7 dəfə% 7 dəfə fəzl təcrübəsiylə; əmmarə, Levvame, Mülhime, Mutmainne, Radi, Mardiyye, Təzkiyə addımlarında keçmək, nəfs tezkiyesini yaradır. Və ruh 7 dənə göy qatını aşaraq Allahın Zatına çatar. Bu vuslattır. Ruh Allaha vasil olmuşdur. Allahın Zat'ında yox olar.
21. pillə çatma, 22. pillə ruhun Allaha teslimidir. Bu nöqtədəki zikr 33 min zikrdir. 7 dənə göy qatı asılmışdır. Bu adamın 1. göy qatına qədər olan zikri 15 mindir. Ondan sonra iki min iki min yüksələr. 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33 min zikrdə ruh Allaha çatar. Bu təslimi birincisidir. Adam hələ 33 min zikirdedir.
Zikrini arttırabilirse o adam günün yarısından daha çox zikrə çatdığında zühd sahibi olacaq, zahid olacaq. Nəfsinin ürəyində% 81 nur təcrübəsini təmin etdiyi zaman o insanın fiziki bədəni Allahın bütün əmrlərini yerinə yetirən bir forma qazanar. Qadağan etdiyi heç bir əməli işləməz. Amma nəfsinin ürəyində hələ% 19 qaranlıq vardır. Bu adam zikr əhli olmuş mudur? Xeyr, olmayıb. Daha çox zikredecektir. Daimi zikrə çatacaq. Daimi zikrə çatdığı zaman o adamın adı ulûl'elbabtır. Allahu Təala belə buyururdu:
3/ÂLİ İmran-191: Ellezîne yezkurûnallâhe kıyâmen və kuûden və ala cunûbihim və yetefekkerûne fi halkıs semâvâti vəl ard (ardı), Rəbbəna ma halakte Həzzə batilə (batilə), sübhanəkə fekınâ azâben nar (nari).
Onlar (ulûl elbab, lüblerin, Allahın sirr xəzinələrinin sahibləri), ayaq üstə, oturarkən, yan üstü yatarkən (daim) Allahı zikr edərlər. Və göylərin və yerin yaradılışı haqqında təfəkkür edərlər (və deyərlər ki): "Ey Rəbbimiz! Sən bunları batil olaraq (boşuna) yaratmadın. Sən Subhan'sın, artıq bizi atəşin əzabından qoru.
"Ellezîne yezkurûnallâhe kıyâmen və kuûden və ala cunûbihim, ulûl'elbab üçün ayaq üstə də oturarkən də yan üstü yatarkən də həmişə Allahı zikr etmək söz mövzusudur."
Elə isə ulûl'elbab dediyimiz insanlar daimi zikrin sahibləridir. Gördük ki daimi zikr fərzdir. Gördük ki daimi zikrin sahibləri ulûl'elbabtır. Elə isə bunların adı nədir?
Bunların adı əhli zikrdir. Allahu Təala: "Əgər bilmirsinizsə zikr əhlinə problem." deyir. İşdə Allahu Təalanın bu ifadəsi əslində çox əhəmiyyətli bir şeydir. Bizim zamanımızın sevimli din adamlarının da heç anlaya bilməyəcəyi bir şeydir. Bu başla giderlerse heç yaşayamayacakları bir şey. Zikr əhli daimi zikrin sahibi olan adamdır. Daimi zikrin sahibi olan adamın 7 xüsusiyyəti vardır:
Bu adam daimi zikrin sahibi.
Daimi zikrin sahibi olsa nə olar? O adamın qəlbində heç fəlakət qalmaz. Niyə? Çünki Rəbbani qapı açıqdır. Oradan rəhmət nurları, fəzl və salavatı nurları ürəyi hər an tərtəmiz aydınlıq məbləğlər. Rəhmət fəzl və salavat nurları zülmanî qapıya qədər enən Rəbbani qapıdakı möhürün, zülmanî qapını kapatmasını təmin edər. Bu nurlar ard-arda onun üzərinə təzyiq edərlər. O qapını kilitleyecek nöqtəyə onu çatdırırlar. Bu zikrlərin nəticəsi olan nurların oraya təzyiqi səbəbiylə ürəyin zülmanî qapısı davamlı bağlıdır. Ürək də% 100 nurlarla dolmuşdur. Zülmanî qapı bağlı olduğu üçün təkrar oraya qayıtması heç bir zaman mümkün deyil. O adam həyatda olduğu müddətcə daimi zikrin sahibi olacaq.
Elə isə adam daimi zikrin sahibi.
Ürəyi% 100 tərtəmiz Allahın nurlarıyla doludur.
Allah onun ürək gözünü mütləq açar.
Allah onun ürək qulağını mütləq açar. Allahu Təala, adamın vəziyyətinə görə bir çox şeylər göstərər.
Bu dörd əsas şərt adama, üç dənə də xüsusiyyət şərti qazandırar. Bunlara nəticə şərti də deyə bilərik:
Əhli təzəkkür olmaq. O adam əhli zikr, əhli təzəkkür olmuşdur. Allah ilə hər zaman hər mövzunu danışa.
O adam əhli xeyir olmuşdur. Daimi zikrin sahibi olduğu üçün daim zikr etməkdədir. Davamlı derecat qazanmaqdadır. Heç derecat qazanmadığı bir nöqtə yoxdur. Həm də daim 1-ə 700 qazanacaq.
Adam əhli hikmətdir. Hikmət əhlidir. Ayələrə baxdığında o ayə 28 pillənin hansına tekabül edirsə onu dərhal görür. Hansı pilləyə aid olduğunu dərhal söyləyər. Bu hakimiyyətdən sahibidir. Əgər bu adam hakim və ya hakim olsa o zaman da mütləq qərarlarını ədalətlə verəcəkdir. Çünki mütləq Allahdan soruşaraq nəticəyə gələr.
Allahu Təala buyurur:
21/ENBİYÂ-7: Və ma erselnâ kableke illə ricâlen nûhî ileyhim fes'elû ehlez zikri in kuntum la ta'lemûn (ta'lemûne).
Və səndən əvvəl, vəhy etdiyimiz rical (kişilər) dən başqasını göndərmədik. Əgər bilmirsinizsə, zikr əhlinə (daimi zikrin sahiblərinə) soruşun.
"İşdə əhli zikr olan adam odur;" fes'elû ehlez zikri in kuntum la ta'lemûn "buyurur." Əgər bilmirsinizsə zikr əhlinə problem. "Zikr əhlinin Qurandakı adı ulûl'elbab'tır. Lübblerin sahibləridir. Gördük ki lübblerin sahibləri ayaq üstə də oturarkən də yan üstü yatarkən də həmişə Allahı zikredenlerdir.
Görürsünüz mozaikanın bütün kadrları yerli yerinə oturur. Hər şey yerli yerində. İşdə belə bir dizaynda adam daimi zikrin sahibi olmuşdur, əhli zikr olmuşdur. Allah ilə hər zaman danışar. İndi bu mahiyyət nəyi ehtiva etdiyinə baxaq. Allahu Təala buyurur ki:
3/ÂLİ İmran-7: Huvellezî enzele aleykel kitab minhu âyâtun muhkemâtun hunne ummul kitab və uharu muteşâbihât (muteşâbihâtun), fe emmellezîne fi kulûbihim zeygun fe yettebiûne ma teşâbehe minhubtigâel fitneti vebtigâe te'vîlih (te'vîlihi), və ma ya'lemü te'vîlehû illəllah (illallahu), ver râsihûne Fil elmi yekûlûne amenna bihi, qulluq min indi Rəbbinə, və ma yezzekkeru illə ulûl elbâb (elbâbi).
Kitabı sənə nazil edən Odur. Onun bir qisimi möhkəm (hökm ehtiva edən, mənası açıq olan) ayələrdir, onlar Kitabın əsasıdır və digərləri, muteşâbihtir (şərhə açıq ayələrdir). Lakin ürəklərində əyrilik (batilə meyl) olanlar, bu səbəblə təşbehli olanlara (şərh tələb edənlər) tabe olarlar. Ondan fitnə çıxarmaq üçün, onun te'vilini (şərhini) etmək istəyərlər. Və onun te'vilini Allahdan başqa kimsə bilməz və elmdə rusuh sahibləri isə: "Biz Ona iman etdik, hamısı Rəbbimizin dərgahındandır" deyərlər, onlar da təzəkkür edə bilməzlər, yalnız Ulûl'elbab (daimi zikrin və sirlərin sahibləri) (təzəkkür edə bilər ).
İşdə o ulûl'elbab, daimi zikrin sahibləri bunu təzəkkür edə bilər. Niyə? Çünki onlar əhli tezekkürdür, əhli zikrdir. Allahdan soruşacaq, cavabını alacaq.
Quranda unudulan iki anlayış, həm zikr anlayışı yox olmuş həm də əhli zikr anlayışı yox olmuşdur. Belə ki, həmişə o sevimli qardaşımızı xatırlayarıq, indi professor olan o sevimli qardaşımızı. Deyir ki: "Mən Quran oxuyuram, mən də əhli zikirim. Quran bir zikrdir, elə isə mən də əhli zikirim." Sözlərimizi bir qulağından girir, o biri qulağından çıxır. Allahu Təala bu yazıq insanlara elm versin deyə dua edirik inşaallah. Əsl əhəmiyyətlisi hidayət versin.
Çox təəssüf ki din adamları heyətini meydana gətirənlərin böyük, çox çox böyük bir qisimi Allahın ayələrindən xəbərdar deyillər və özlərini alim olaraq qiymətləndirirlər amma əslində həqiqətən acınacaqlı vəziyyətdədirlər. Atəşə çağıran imamlar durumundalar. Allahu Təala taksiratlarını bağışlasın.
Zikr və əhli zikr müəssisəsini, Qurandan qopan bir böyük həqiqəti bərabərcə təzəkkür etdik. Bizim bu üniversitelerimizdeki təhsil heyətlərinə baxdığınız zaman, daimi zikrin sahibi olan heç kimə rast gələ bilməzsiniz. Hətta zikr edənlər nadirdir. Sanki Quran-ı Kərim onlar üçün inmemiş. Sanki Allahu Təala: "Daimi zikrə çatın." deməmiş. Deyirlər ki: "Biz vəzifəmizi edərik. Sən bizə qarışma." Bizim karışmamız onların dediyi mənada bir qarışma deyil. Biz Allahın əmrlərinə dəvət edirik ki bu əmrlərdən biri də zikrdir və daimi zikrdir. Elə isə Allah dəvət edirsə, bu gün biz Allahın dəvətini açıqlamaqla vəzifəli olan kişiyiz. Hidayəti Allahu Təala uhdemize verdi. Elə isə bundan məsul olan bizik. Din adamlarının da hidayətin xaricində qalması bizim onlara da cavab verdilər bulunmamıza səbəb olacaq. Necə ki bu reallaşmışdır.
Bir neçə ildə hidayətin yalnız bu ölkədə deyil, Türkiyədə deyil, bütün dünyada öyrənildiyini şahid olacaqsınız. Güc dövrə tamamlandı, hidayət çağına daxil tamamlandı. Artıq inkişaf çağındayıq.